Należy uświadomić uczniów, że każdy człowiek jest „ekoobywatelem”, gdyż problemy środowiska kształtują jego warunki życia. Proces wychowania ekologicznego rozpoczyna się już od najmłodszych lat. Dziecko musi wzrastać w świadomości odpowiedzialności za ochronę środowiska. Przedstawiona propozycja planu pracy z dziećmi oparta jest min. o „Program nauczania zintegrowanego z elementami edukacji ekologicznej w klasach I-III” (DKW 4014-20-99) – Wydawnictwo „Harmonia”, Gdańsk 1999. Uwzględniono w nim zagadnienia dotyczące środowiska przyrodniczego, kontaktu z przyrodą, przestrzeganie piękna, nie zniszczenia jej i pielęgnowanie naturalnych okazów. Podczas realizacji tematyki ekologicznej będą stosowane aktywizujące metody i formy pracy takie jak: obserwacja, praktyczne działanie, wycieczki i spacery. Zapewni to możliwość interesującego, badawczego poznania środowiska, pozwoli dostrzec powiązania w przyrodzie i uświadomi, że człowiek – będąc jej elementem – odgrywa w niej istotną rolę.
Program koła ekologicznego dla uczniów klasy II Opracowała: mgr Marta Paćko Edukacja ekologiczna zakłada dwa główne cele edukacyjne: · uświadomienie zagrożeń środowiska przyrodniczego, występujących w miejscu zamieszkania; · budzenie szacunku do przyrody Należy uświadomić uczniów, że każdy człowiek jest „ekoobywatelem”, gdyż problemy środowiska kształtują jego warunki życia. Proces wychowania ekologicznego rozpoczyna się już od najmłodszych lat. Dziecko musi wzrastać w świadomości odpowiedzialności za ochronę środowiska. Przedstawiona propozycja planu pracy z dziećmi oparta jest min. o „Program nauczania zintegrowanego z elementami edukacji ekologicznej w klasach I-III” (DKW 4014-20-99) – Wydawnictwo „Harmonia”, Gdańsk 1999. Uwzględniono w nim zagadnienia dotyczące środowiska przyrodniczego, kontaktu z przyrodą, przestrzeganie piękna, nie zniszczenia jej i pielęgnowanie naturalnych okazów. Podczas realizacji tematyki ekologicznej będą stosowane aktywizujące metody i formy pracy takie jak: obserwacja, praktyczne działanie, wycieczki i spacery. Zapewni to możliwość interesującego, badawczego poznania środowiska, pozwoli dostrzec powiązania w przyrodzie i uświadomi, że człowiek – będąc jej elementem – odgrywa w niej istotną rolę. W związku z tym warto pamiętać, że: „Mamy tylko jedną Ziemię, a jej przyszłość zależy od każdego, na pozór niewielkiego ludzkiego działania, zależy od każdego z nas”... Florian Plit Cele edukacji ekologicznej w klasie II Nadrzędnym celem zintegrowanej edukacji ekologicznej jest wspomaganie dziecka w jego właściwym rozwoju tak, by było przygotowane do życia w zgodzie z ludźmi, z przyrodą i z samym sobą. Cele szczegółowe: 1. Wykorzystanie naturalnej ciekawości świata dzieci do rozwijania trwałych zainteresowań przyrodniczych. 2. Umożliwienie bezpośredniego kontaktu z przyrodą. 3. Kształcenie umiejętności obserwacji i dostrzegania w przyrodzie bogactwa form, kształtów, barw i harmonii. 4. Rozwijanie wrażliwości ekologicznej. 5. Kształtowanie określonych postaw i umiejętności w kontaktach z ludźmi i w obcowaniu z przyroda. 6. Uświadomienie skutków niszczącego działania człowieka. 7. Wdrażanie dzieci do praktycznego działania w procesie poznawania przyrody i jej ochrony. 8. Preferowanie wartości i stylu życia zgodnego z zasadami ekorozwoju. 9. Kształtowanie umiejętności planowania i organizowania działań własnych i zespołowych. 10. Kształtowanie umiejętności posługiwania się prostymi narzędziami pomiarowymi: lupą, szkłem powiększającym, kompasem, termometrem. Sposoby realizacji programu Pomysłowość nauczyciela, wykorzystanie różnych form pracy, wzajemne uwarunkowania, a także kształtowanie właściwych postaw wobec przyrody i środowiska ułatwi uczniom poznanie i zrozumienie praw rządzących przyrodą. Przybliżenie dzieciom treści ekologicznych ułatwia stosowanie metod aktywizujących takich jak: · obserwacja kierunkowa; · obserwacja samodzielna; · praktyczne działanie; · doświadczenia terenowe; · inscenizacja; · drama; · burza mózgów; · gra dydaktyczna Oprócz ciekawych zajęć z wykorzystaniem aktywizujących metod, będą organizowane: · klasowe i międzyklasowe konkursy wiedzy o tematyce ekologiczno- przyrodniczej; · konkursy plastyczne; · spotkania „ekologiczne” z rodzicami; · imprezy artystyczne; · kluby „ekoludków”; · wycieczki; · zajęcia terenowe; · filmy; · programy komputerowe Istotna jest również umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji, takich jak: mapy, atlasy, albumy, encyklopedie. Różnorodne metody i formy pracy przyczynią się do lepszego poznania otaczającej nas przyrody, współdziałania w grupie, zdobycia umiejętności wyjaśniania, uzasadniania i oceny czynności badawczych. Warunki realizacji programu Realizacja programu wymaga częstych zajęć w terenie i wycieczek w okolice szkoły: prowadzenie doświadczeń i eksperymentów, odpowiedniego wyposażenia w środki dydaktyczne. Treści nauczania: tematyka przyrodniczo-ekologiczna 1. Krajobraz naszej okolicy i jego elementy „Sadzenie drzewek”. 2. Opieka nad roślinami i zwierzętami wokół nas. 3. Co dzieje się jesienią na łące, w sadzie i w lesie? Ochrona zwierząt. 4. Jaki jest stan środowiska w naszej miejscowości. Rośliny chronione. 5. Pole – rośliny i zwierzęta (Ekologiczna uprawa roślin). 6. Dlaczego Ziemię nazywamy Matką? 7. Jak walczyć z hałasem? 8. Tradycje bożonarodzeniowe- ochrona lasów. 9. Człowiek żyjący w skażonym środowisku też wymaga ochrony. 10. Pomagamy przyjaciołom przetrwać zimę- bądź dobry dla zwierząt (ptaki to też zwierzęta). 11.Wiosenne porządki- problem śmieci. 12. Zachwyt nad urodą i różnorodnością świata. 13. Mikroklimat domu, klasy, szkoły- zazielenienie terenu. 14. Eko- tydzień! Swobodna twórczość na temat konieczności ochrony przyrody. Jak uczcimy „Dzień Ziemi”? 15. Ratujmy siebie samych. 16. Książka przyrodnicza źródłem wiedzy i przeżyć. 17. Kochana mama- ekologiczne prezenty. 18. Obserwowanie przyrody (nadsłuchiwanie odgłosów, rozróżnianie zapachów, badanie dotykiem, posługiwanie się lupą, lornetką; 19. „Sprzątanie świata”- hasłem całorocznym- podsumowanie akcji. 20. Jak bezpiecznie i ekologicznie spędzę wakacje? Procedury osiągania celów 1. Stworzenie uczniom możliwości poznania otaczającej nas rzeczywistości przyrodniczej i ekologicznej. 2. Dostarczanie okazji do wywołania zainteresowania i pobudzenia aktywnego myślenia. 3. Poznanie rzeczywistości oparte na bezpośredniej obserwacji. 4. Zabezpieczenie poczucia bezpieczeństwa i wolności. 5. Pomysłowo zaprojektowane zadania dydaktyczne. 6. Spotkania z rzeczywistością przyrodniczą z wykorzystaniem środków audiowizualnych. Oczekiwane osiągnięcia uczniów: Uczeń: · dostrzega związki i zależności między organizacjami żywymi, a warunkami ich bytowania i działalnością człowieka; · potrafi bezpośrednio i pośrednio poznawać przyrodę; · wyjaśnia, co to są opakowania ekologiczne i zna ich znaczenie; · wie, jak segregować opakowania; · rozumie znaczenie gospodarcze łąk i pastwisk oraz potrzebę ich ochrony; · podaje przykłady, w jaki sposób dbać o środowisko; · doskonali własną postawę ekologiczną; · rozumie potrzebę ochrony przyrody i aktywnie w niej uczestniczy Plan ewaluacji i wdrożenie programu · zdobycie dyplomów ; · zorganizowanie konkursu o tematyce ekologicznej w klasie II; · konkurs plastyczny pod hasłem „Ziemia – nasza Matka”; · przedstawienie inscenizacji „Na leśnej polanie”; · ankiety ewaluacyjne Program zajęć ekologicznych jest przeznaczony do realizacji dla uczniów klasy drugiej. Zajęcia odbywały się raz w tygodniu w ramach koła ekologicznego oraz na wycieczkach w ramach zajęć zintegrowanych. Głównym celem zajęć było wprowadzenie ucznia w środowisko społeczne, przyrodnicze, zapoznanie z różnorodnością świata przyrody, umiejętnością postępowania w nim. Poprzez różnorodne wycieczki (do lasu, na pole, do sadu) i aktywizujące metody oraz formy pracy nauczyli się dbać o środowisko przyrodnicze, rozumiejąc konieczność jego ochrony. Opracowała: mgr Marta Paćko Scenariusz zajęć zintegrowanych w klasie drugiej Blok tematyczny – 22 kwietnia Międzynarodowy Dzień Ziemi Temat: Organizujemy Dzień Ziemi Cel ogólny: · kształtowanie właściwego stosunku do Ziemi – planety, na której żyjemy Cele operacyjne: Uczeń pamięta: · datę Święta Ziemi; · co to jest ekologia i jakie są zadania ekologów: · słowa wiersza o Ziemi i piosenkę; · o zastosowaniu porządku po sobie; · jak należy zachować się na leśnej polanie; · co to jest globus Uczeń rozumie: · potrzebę zorganizowania wycieczki do Ekolandii; · dlaczego należy troszczyć się o środowisko naturalne; · potrzebę organizowania Dnia Ziemi; · potrzebę współdziałania ludzi na rzecz środowiska; · treść opowiadania; · konieczność ochrony roślin i zwierząt Uczeń potrafi: · odczytać plątaninkę sylabową; · wypowiadać się całymi zdaniami; · określić, co robi wróg, a co przyjaciel Ziemi; · uzasadnić własne zdanie; · zachować się kulturalnie na wycieczkach; · dokonać podsumowania lekcji; · ułożyć hasła o ochronie Ziemi; · uzupełnić zdania z lukami; · okazywać szacunek dla każdej żywej istoty; · być wrażliwym na piękno przyrody i estetykę otoczenia Metody: pogadanka, elementy dyskusji, elementy działania praktycznego, obserwacja, drama Formy pracy: zbiorowa jednolita, grupowa zróżnicowana Środki dydaktyczne: plątaninka sylabowa, globus, ilustracje, obrazki, tekst wiersza, tekst z lukami, magnetofon i nagranie Przebieg zajęć: Powitanie w kręgu integrujące zespół klasowy: · iskierkę puszczam w krąg, niech wróci do moich rąk(dzieci uściskiem dłoni witają się wraz z nauczycielem). · śpiewają piosenkę: czuj zuchy, piosenką witamy się, piosenka popłynie daleko hen! (2x). · rozwiązanie przez dzieci plątaninki sylabowej, która jest tematem lekcji „Organizujemy Dzień Ziemi”. Pogadanka nauczyciela o Światowym Dniu Ziemi. N. Dzień Ziemi po raz pierwszy obchodzony był w USA w 1970 roku. · po co obchodzony jest taki dzień? · o czym ludzie powinni pamiętać? · przypomnienie znaczenia słowa „ekologia”- jej zadań; · pokaz globusa – modelu Ziemi (wskazanie rozmieszczenia naszej Ojczyzny i głównych kontynentów Ziemi). · wysłuchanie opowiadania nauczyciela pt. „Przyjaciel czy wróg?” (opowiadające o czwórce dzieci, które wybrały się na wycieczkę do lasu). Dyskusja na temat zachowania się dzieci w lesie – próba odpowiedzi na pytania zawarte w tytule; · recytacja wiersza „Ziemia”- jako przestroga do tego, co może stać się z naszą planetą – a jaka powinna być; · przedstawienie przez dzieci pląsu „Na wycieczkę wyruszamy” „Na wycieczkę” Na wycieczkę wyruszamy w piękny dzień kwietniowy, Piosnkę z sobą zabieramy w lasy i dąbrowy. Ref. Zuchowa piosenka, zuchowy to śpiew, Po lesie rozlega się w koło, Zuchowa piosenka, to śpiewny nasz zew, Nucimy ją sobie wesoło. Tam pod miedza zając siedzi I nastawia słuchy. Szarakowi się podoba, jak śpiewają zuchy. Ref. Zuchowa piosenka...... Dzięcioł wspina się po drzewie I korników szuka. Gdy usłyszał tę piosenkę w takt melodii stuka. · nauczyciel pokazuje zaproszenie do krainy Ekolandii- w której jest pięknie, kolorowo, mieszkańcy są mili, kochają zwierzęta i czystość wód · wycieczka do Ekolandii. Scenka dramowa „W krainie Ekolandii”. Dzieci przebywają w Ekolandii, nawiązują kontakt z jej mieszkańcami, pozdrawiają się, przekazują sobie nawzajem dary. Dzieci, które przybyły do Ekolandii wręczają mieszkańcom wiosenne kwiaty (krokusy, tulipany, fiołki, narcyzy), a mieszkańcy wręczają im: serce – miłość; liść – zieleń, spokój; chmurki (czyste powietrze); słońce – radość z życia. · Nauczyciel przewodnik pyta: Czy Ziemia może być zawsze piękna? Jak należy o nią dbać? · Uczniowie ustalają wniosek: „Ziemia może być piękna, a to tylko zależy od jej mieszkańców. Każdy człowiek powinien szanować Ziemię, bo jest dla nas Matką. N. Musimy wrócić znów do naszej Ziemi, do domów, gdyż wiemy, jak ją szanować. · Pląs wykonany przez uczniów „Kwiaty kupujcie”. · Dzieci siedzą przy stoliku: I poziom – układa zdania do podziału Przyjaciel Ziemi Wróg Ziemi ........................ ............................ II poziom – uzupełnia zdania z lukami: wyrazy pomocnicze: planetą, wrogiem, 22 kwietnia, dba, przyjacielem. Ziemia jest naszą ...................................... ......................................obchodzimy jako Dzień Ziemi. ...............................jest ten, kto szanuje Ziemię i .............. o nią. ........................jest ten, kto ją niszczy. III poziom – ułożenie zdań z rozsypanki wyrazowej według kolejności. · Segregowanie opakowań zgromadzonych przez dzieci w klasie na te, które są przyjazne dla środowiska i te, które mu szkodzą. · Wspólne oglądanie filmu o sposobach oszczędzania wody, energii, gazu, papieru i innych zachowaniach proekologicznych. Problemy poruszane w filmie to min.: · używanie żarówek energooszczędnych i wyłączania zbędnych żarówek; · korzystanie z programów energooszczędnych np. przy praniu; · segregowanie śmieci; · używanie benzyny bezołowiowej; · zastąpienie kąpieli w wannie prysznicem; · gotowanie racjonalnej ilości wody pod przykryciem; · kupowanie towarów w szklanych opakowaniach; · zakręcanie kranu np. podczas mycia zębów; · ograniczenie detergentów do mycia naczyń · Układanie przez uczniów haseł o ochronie środowiska naturalnego Ziemi. · Każde dziecko wykonało wiosenny kwiat na lekcji techniki i teraz układają te kwiaty do wazonu stojącego na stoliku w klasie · Na zakończenie lekcji uczniowie śpiewają piosenkę pt. „Niezapominajki”. Opracowała: mgr Marta Paćko |